#37

Ann Bessemans

Ann Bessemans “alles met letters”

WIE
Ann Bessemans

WAT
Onderzoekster/Ontwerpster

WANNEER
°30.03.1983

Tijd voor eens iets anders. De Kleine Ring ging op bezoek bij Ann Bessemans, ontwerpend onderzoeker (lees typografe/onderzoekster/grafisch ontwerpster). We worden getrakteerd op gedroogde appeltjes, chocolade en een blikje Tönnisteiner, dit laatste bedrukt met "een bombastisch, lelijk lettertype".

1

Ann Bessemans droomde als kind van een carrière als dolfijnentrainster. Uiteindelijk schommelden haar studieplannen van oceanologie, leerkracht plastische opvoeding naar uiteindelijk grafisch ontwerp. Ze studeerde af in Hasselt en alsof dat nog niet genoeg was, besloot ze te doctoreren: Letterontwerp voor kinderen met een visuele handicap.

2
3
4

Letterontwerpen is mierenneuken

In haar docoraatsonderzoek legt Ann het verband tussen lezen en eigenschappen van lettertypes. Zie het als een combinatie van wetenschap en ontwerpen, onderzoek versus ontwerp. Haar doctoraat resulteert in een nieuw lettertype ‘Matilda’, inderdaad naar het favoriete kinderboek van menig jongvolwassene. Matilda moet voor slechtziende kinderen fungeren als een hulpmiddel bij het lezen.

‘Grafisch vormgeven is bijna een levensstijl, het wordt doorgedreven in alles in het dagelijks leven, ook in ons leesproces. Bij het ontwerpen van een lettertype is het belangrijk om na te denken hoe de tekst overgebracht wordt. Alle details zijn daarbij van belang en er komt meer bij kijken dan je aanvankelijk denkt. Je moet rekening houden met de ondersteuning van, en dus leesbaarheid in, verschillende Europese talen’.

Ik werk momenteel aan de letters van Matilda in bold en italic om de set volledig te maken.

5

Ann schreef haar doctoraat achter haar bureau, in een ergonomische stoel, en publiceerde het in 2012. Ter info: haar doctoraat is geschreven en gedrukt in de Capitolium van Gerard Unger, haar promotor. Ze doceert intussen typografische vormgeving aan de PXL-MAD en is als onderzoekster verbonden aan de Universiteit Hasselt (PXL-MAD). Daarbuiten is ze zelfstandige in bijberoep.

DKR vraagt zich af of een typografe over een net en duidelijk lettertype beschikt. Ann is klaar en duidelijk: ‘Ik ontwerp lettertypes, maar heb een lelijk handschrift’. DKR nam de proef op de som.

7
9

Ik heb een lelijk handschrift

10

Eén en typografie, no match

Hoe zit het met typografie en beroepsmisvorming? Aanwezig! Ann kan zonder moeite verschillende voorbeelden aanhalen. Zo zitten niet legale lettertypes, die je feilloos kan downloaden, vaak vol fouten. Tönissteiner haalt ze enkel in huis omdat haar vriend het graag drinkt, want het logo is alleen maar rommelig (de voorraad blikjes staat niet gestockeerd in de keuken, wel in het bijgebouw buiten).

‘Ik kijk eerst naar lettertypes alvorens ik lees. Publieke omroep Eén durft haar letters zelfs uit te rekken, een doodzonde’.

23
29

Ann stelt ons wel gerust: ‘Typografie brengt extra vreugde in mijn leven, ik kijk naar het geheel, dus het zal nooit een frustratie zijn. Maar ik drink wel het liefst wijn met etiket in een schoon lettertype’.

19

Die ‘X’ ? Gevonden op de rommelmarkt.

20
21

Naaktkatten zijn fotogeniek

‘Ik ben al vaak lelijk gefotografeerd. Er zijn krantenartikels waarmee mijn grootmoeder zelfs liever niet opschept bij haar vriendinnen’.

Gelukkig weet de DKR-fotograaf wel wat hij doet. En in het slechtste geval zijn er de fotogenieke huisdieren. Want, tot ergernis van de man des huizes, is het huis volgestouwd met dieren; porceleinen, plastieken, pluchen en levenden. Naaktkat Quinta is drie jaar en het resultaat van huiselijke onderhandelingen.

‘Ik heb een compromis gesloten met mijn vriend. Vroeger hebben we altijd, in het ouderlijk huis, katten gehad en een hond. Ik hou van beide, zeer verschillende karakters. In juli 2007 heb ik Varga geadopteerd, een hond uit Thessaloniki. De kat is er gekomen, op voorwaarde dat de kat geen haar had. Dave vindt haren op de tafel en in de zetel of het bed niet prettig.’

11
12

Wilt ge eens voelen?

13
15

De Kleine Ring geeft Ann graag de kans om ons te overtuigen dat de onderzoekswereld spannender is dan pakweg een aflevering van FC De Kampioenen of het strikje van Elio di Rupo.

Interactie, veel interactie.

Ann is als onderzoeker vooral op zoek naar meer samenwerking tussen wetenschappelijk en ontwerpend onderzoek.

'Wetenschappers zelf lettertypes laten ontwerpen, lukt nog niet. Daar is een ontwerper voor nodig. Voor mij is de wetenschappelijke literatuur over ontwerp dan weer een bron van inspiratie. Het ontwerp en de wetenschappelijke insteek erachter, versterkt elkaar en dat is net het mooie.’

Hoewel de kruisbestuiving tussen kunst en wetenschappen stilaan geïntegreerd raakt, is er volgens Ann in de praktijk nog werk aan de winkel.
‘In een zoektocht naar financiering om mijn onderzoek te bekostigen, is er vaak weinig begrip voor het ontwerp en de tijd die dat in beslag neemt. Het puur academische alleen, zou me niet gelukkig maken. Maar er is iets aan het bewegen en dat moeten we vooral levendig houden. Ik wil graag het pad vrijmaken voor mijn opvolgers.’

17
22

Reizen, verre reizen.

Al tijdens haar studies heeft Ann veel gereisd.
‘Tijdens mijn opleiding ging ik met andere studenten schetsen bij archeologische opgravingen. Kunstenaars en archeologen blijken een goede combinatie. Archeologen verdiepen zich graag in hun werk, schetsen hoort daar echter niet bij. En laat dat nu net hetgeen zijn dat wij wel graag doen.’

Ook als onderzoeker zit Ann geregeld in het buitenland, waar ze spreekt met collega-onderzoekers en lezingen verzorgt.

‘India, Hongkong, Engeland, Rusland,… noem maar op. Ontwerpend onderzoek en leesbaarheidsonderzoek zijn vrije nieuwe onderzoeksdomeinen. Buitenlandse ervaringen openen vaak nieuwe wegen. Volgende bestemmingen op de agenda zijn Valencia, Thessaloniki en Seattle en Warschau.’

18
24

Kansen, fijne kansen.

Zo kreeg Ann in 2014, naar aanleiding van de Internationale Vrouwendag, de vraag om een postzegel te ontwerpen. Vereisten van deze postzegel? De volledige tekst uit het VN-verdrag over de uitbanning van alle vormen van vrouwendiscriminatie moest leesbaar op de postzegel staan en dit in vier verschillende talen.

‘Ik dacht aanvankelijk dat het om een grap ging, maar het is me gelukt. Ik heb een postzegel ontworpen, bestaande uit 606 woorden die samen een afbeelding van een vrouw vormen’. Het leverde Ann prompt een wereldrecord en vermelding in het Guinness Book of Records op. Daarnaast vergaarde ze eeuwige roem bij filatelisten (beter bekend als postzegelverzamelaars) die haar zelfs om gesigneerde postzegels durven vragen.

26
28
30
31

Wij bedanken Ann voor de nieuwe overtuiging dat de onderzoekswereld een wereld op zich is, even spannend als de zoektocht naar water in Timboektoe.
En vanaf nu focussen wij op lettertype, minder op inhoud.
U mag niet hetzelfde doen.

wees FONT van ons

Facebook Instagram TikTok LinkedIn

FOTOGRAFIE Renaat Nijs Renaat Nijs

TEKST Leen Lambrechts Leen Lambrechts

GEPUBLICEERD 05 september 2016